Kuşkusuz İstanbul şeklinde oldukca hususi bir şehre haiz olduğumuz için çok şanslıyız. Nüfus, göç ve trafik şeklinde aşılması güç birtakım handikaplara haiz olsa da bunların hiçbiri İstanbul’un dünyanın en güzel şehirlerinden biri olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Şehri bu denli hususi kılan öğelerden bir tanesi de mutlaka İstanbul’un o benzeri olmayan boğazı. Şehrin simgesi olarak kabul edilen İstanbul Boğazı hakkındaki bütün detaylara gelin yakından bakalım.
İstanbul Boğazı Hakkında Bilgiler
İstanbul’u İstanbul icra eden meşhur İstanbul Boğazı, Karadeniz ve Marmara Denizi’ni birbirine bağlamaktadır. Ayrıca bu boğazın bir yakası Avrupa’ya, öteki yakası ise Asya’ya aittir. Bu durum, boğazı jeopolitik açıdan çok kıymetli kılar. Sadece İstanbul değil, Türkiye’ye dair tüm gezinsel tanıtımlarda en oldukca kullanılan yerdir. Dünyada internasyonal deniz taşımacılığı icra eden öteki boğazlarla kıyaslandığında en dar geçite sahiptir. Karadeniz’e kıyısı olan pek oldukca ülke, Akdeniz yönüne gitmek adına burayı kullanmak zorundadır. Boğaza dair hakimiyet hakları 1936 yılında imzalanan anlaşmayla birlikte ülkemize teslim edilmiştir. Boğaz üstünde toplamda 3 tane köprü bulunmaktadır.
Köprüler iki kıtayı birbirine bağladıkları için çok mühim bir işleve sahiptirler. Boğaz üstünde çok yoğun bir deniz taşımacılığı laf konusudur.Şehir hatları vapurları ve feribotlar dışında, yük gemileri yahut yolcu motorlarını da gün arasında çoğunlukla görmek mümkün. Son dönemde denizaltı ulaşımına yeni bir ebat katan Marmaray yardımıyla boğazın iki yakasına daha hızı bir halde ulaşılabiliyor. 4. Jeolojik zamanda oluşan İstanbul Boğazı, tarih süresince pek oldukca medeniyete kucak açmıştır. Bir fay çöküntüsü olduğuna dair öngörüler ağırlık kazanmış olsa bile oluşumuyla alakalı kati yargılara varmak güçtür.
Üsküdar açıklarındaki bölüm, boğazın tuzluluk oranının en yüksek olduğu alanlardır. Bu oranın en düşük olduğu yerlerin başlangıcında ise Beykoz ve çevresi geliyor. Suları çevreleyen alanda Kız Kulesi ve Kuruçeşme Adası, çok alaka görür. Boğazın son dönemlerde en ciddi problemi kirlilik.Özellikle büyük tanker kazaları boğazın ciddi seviyede zarar görmesine niçin olmuştur. Bu kazaların en sonuncusu 2004 yılında meydana gelmiştir.
İstanbul Boğazı Derinliği ve Uzunluğu İstanbul Boğazı’nın toplam uzunluğu 29.5 km’dir. Boğazın derinlik averajı ise 61 metre olarak biliniyor. Öte yandan boğazın en derin alanları 120 metre civarında. Bebek ve Kandilli yerleri, derinliğin en yüksek olduğu alanlardır. Bu derinlik genel itibariyle güneyden şimal yönüne doğru belli bir ivmeyle artış gösterir. İstanbul Boğazı En Dar Yeri İstanbul Boğazı’nın en dar olan kısmı Rumeli ve Anadolu Hisarı arasındaki bölümdür. Bu alan toplamda 760 metrelik bir genişliğe sahip. En geniş kısmı ise 3600 metre civarında. (Rumeli Feneri – Anadolu Feneri)
İstanbul Boğazı Ne Zaman Dondu?
İstanbul Boğazı’na dair kayıtlar incelendiğinde ilk donma vakasının 5. yüzyılda gerçekleştiği görülüyor. Günümüze en yakın donma olayı ise 1954 senesinde gerçekleşti. O devre Romanya üstünden gelen buz kütleleri, boğazın tamamen kapanmasına niçin olmuştu. Kulağa şaşırtıcı geliyor; ancak 1954 senesinin Şubat ayında gerçekleşen bu durumla beraber, insanoğlu boğazdan yayan geçmek zorunda kalmıştı. Gemiler bütün faaliyetlerini boşlamak mecburiyetinde bırakıldı ve koca boğaz deyim yerindeyse bir asfalta dönüştü. Bu donma Poyrazköy- Rumeli Kavağı ismi verilen kısımda gerçekleşmişti. Minik buz dağlarının doldurmuş olduğu boğaz, Mart ayına kadar bu halde kaldı. Çok uzun aralıklarla kendini periyodik halde yeniden eden bu durumun, gelecekte yine yaşanabileceği söyleniyor.
İstanbul Boğazı Yat ve Tekne Turu İstanbul Boğazı’nda belli periyotlar halinde seferlere çıkan oldukca sayıda hususi yat ve tekne laf konusudur. Özel yatlar, evlenme tekliflerinden öbek yemeklerine kadar pek oldukca organizasyona ev sahipliği yapmaktadır.Buralarda aynı zamanda günlük tekne kiralamak da olasıdır. Tekne turları kişiye veya gruplara hususi olarak, yemekli/yemeksiz formatlarda gerçekleştirilebiliyor. Haftanın her günü, bu tip opsiyonlarla yat kiralama İstanbul Boğazında mümkündür.
İstanbul Boğazı Köprüleri
İstanbul Boğazı’nda şu anda son yalpan köprüyle beraber, toplam köprü sayısı 3’e çıkmıştır. Bu köprüler şu şekildedir:
15 Temmuz Şehitler Köprüsü
15 Temmuz’da gerçekleşen darbe girişiminden sonra Boğaziçi Köprüsü olarak malum bu köprünün ismi 15 Temmuz Şehitler Köprüsü olarak değişmiştir. Çünkü laf mevzusu darbede halkın örgütlü direnişi tam olarak bu alanda gerçekleşmiştir. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, 20 Şubat 1970 yılından bu yana etkinlik gösteriyor. Şerit sayısı 3+3 gibi olan köprü, 1560 metrelik bir uzunluğa haiz. Aynı zamanda boğaza inşa edilen ilk köprüdür.
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü
Yapımına 1986 yılında başlanan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü1988 senesinden bu yana etken durumda. Çelik malzemeden meydana getirilen bu asma köprü, 1510 metrelik uzunluğa haiz. Dünyadaki öteki çelik asma köprüler içinde büyüklük açısından 14. basamakta yer almaktadır.
Yavuz Sultan Selim Köprüsü
Bugün 3. Köprü olarak da anılıyor. Yapımına 2012 yılında başlanan köprü, 2016 yılından bu yana etken olarak kullanılıyor. Her bir doğrultu için 4 ayrı şeride haiz olan köprünün uzunluğu 1875 m.
İstanbul Boğazı Manzarası
İstanbul’da yer edinen pek oldukça işletme, pek oldukça otel, boğaz manzarasına haiz olabilmek için birbiriyle yarışıyor. Bu mükemmel manzaraya haiz olan talihli yerler içinde Galata Kulesi, Gülhane Parkı, Süleymaniye, Ortaköy Sahili, Kuruçeşme, Valide Han Konağı, benzer biçimde yerler ön plana çıkıyor. Bunların haricinde mesela Ulus Parkı’na giderek Avrupa Yakası üstünden boğazı izleyebilirsiniz. Ulus parkı Kuruçeşme’ye oldukca yakın bir konumda yer alıyor. Ortaköy üzerinden Portakal Yokuşu’nu izlemeniz bu mükemmel manzaraya ulaşmak için ehil olacaktır. Öte taraftan Çengelköy Sahili’ne de boğaz manzarası mevzusunda hususi bir ayraç açmamız mümkün. Kuleli’den başlayarak Beylerbeyi’ne kadar idame eden bu mükemmel alan Anadolu Yakası’ndan boğaza bakmak adına mükemmel bir fırsat sunuyor. Dileyenler boğaz manzarasının tadına varmak için Büyükada Aya Yorgi Tepesi’ne de çıkabilir. Bu tepeye çıkmak her ne kadar birazcık yorucu olsa da nihayetinde sizi bağrına basan görünüm inanın ki bütün yorgunluğunuzu alacaktır.
İstanbul Boğazı’nda Kahvaltı
Özellikle bahar ve yaz dönemlerinde İstanbul Boğazı’na karşı kahvaltı etmek oldukca mühim bir ritüel. Genelde bu ritüelin maliyeti, boğaz manzarasını görmeyen öteki mekanlara kıyasla organik olarak daha yüksek olabiliyor. Boğaza karşı kahvaltı yapabileceğiniz en popüler mekanları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kuleli Yakamoz
- The House
- Boon Cafe
- Sardunya Karaköy
- Taş Kahve
İstanbul Boğazı Nerede?
Boğaz için harita ve ulaşım alternatiflerine konum bilgisi kısmından ulaşabilirsiniz.