Ege Denizi’nde 28 Ocak’ta başlayan deprem hareketliliği devam ediyor. Bugün büyüklüğü 4’ün üzerinde 15’ten fazla sarsıntı meydana gelirken, bu durum volkanik riski de gündeme getirdi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gonca Kuşcu, konuya dair önemli açıklamalarda bulundu.
PATLAMA POTANSİYELİ YÜKSEK SİSTEMLERLE KOMŞUYUZ
Depremlerin yaşandığı bölgenin Güney Ege Volkanik Yayı olarak bilinmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Kuşcu, yay şeklinde dizilmiş bu volkanların gerek deniz yüzeyine ulaşarak adalar oluşturan, gerekse henüz denizaltında faaliyetini sürdüren aktif volkanlar olduğunu ve Türkiye’nin patlama potansiyeli açısından en tehlikeli kabul edilen iki volkanik sistemle komşu olduğunu ifade etti.
“BUNLARLA YAŞAMAYI ÖĞRENMEMİZ LAZIM”
Prof. Dr. Gonca Kuşçu, “Bu haritada Güney Ege Aktif Volkanik Yayı’nı görüyoruz. Biz bu depremleri niye yaşıyoruz bugünlerde? Aslında buna çok şaşırmamamız lazım. Bunlarla yaşamayı öğrenmemiz lazım. Çünkü bizim bulunduğumuz bu bölge gerek sismik aktivite açısından, gerekse volkanik aktivite açısından tarih boyunca her zaman bunları üretmiş olan bir bölge. Patlama potansiyeli açısından en tehlikeli olan iki tane volkanik sistemle komşu yaşıyoruz. Bunlardan bir tanesi güncel sismik fırtınanın gerçekleştiği Cristiana-Santorini-Colombo volkanik sistemi. Bir diğeri ise aslında bizim için çok daha önemli olan İstanköy-İncirli-Sakarcılar volkanik sistemi ki, gördüğünüz gibi hemen Bodrum ve Datça yarımadalarının karşısına geliyor” dedi.
“SİSMİK FIRTINA BİR SENE SÜREBİLİR”
Sismik faaliyetlerin iki önemli nedeninin bulunduğunu belirten Kuşçu, birisinin teknolojik neden, diğerinin de volkanik faaliyetin öncesi olabileceğini açıkladı. Kuşçu, şu ifadeleri kullandı:
“Sismik fırtınanın gerçekleştiği Santorini civarına bir bakalım. Güncel volkanik aktivite daha çok Santorini dediğimiz şu volkanik adanın merkezinde, şu küçük adacıkta. Ve bir denizaltı volkanı olan, şurada sarıyla gösterilen Colombo Volkanı civarında. Bununla beraber en büyüğü Colombo olmak üzere şurada gördüğümüz noktacıklar halinde, denizaltında bir dizi halinde, şu rift sistemiyle sınırlanmış bir hat boyunca biz bu volkanların dizilimini görüyoruz.
Bu sismik olaylar, sismik fırtınalar genellikle iki türlü olabilir, iki tane nedeni olabilir. Bir, teknolojik nedenli bir olay olabilir. İkincisi ise bir volkanik faaliyetin öncüsü olabilir. Peki biz bunlardan hangisiyle karşı karşıya olabiliriz? Aslında şu an bunu söylemek için biraz erken. Bunu bize zaman gösterecek. Mesela 2011 yıllarında yine bir böyle sismik fırtına yaşanmıştı ve neredeyse bir sene sürmüştü. Dolayısıyla bu olaylar yine bu kadar uzun süre alabilir. Peki diğer ihtimal nedir? Bir volkanik faaliyetle sonuçlanıyor mu, sonuçlanmaz mı? Muhtemel olabilir.”
“500 KİLOMETRE ALANDA TEHLİKE SÖZ KONUSU”
Santorini Adası’ndaki volkanik olayın yaşanması durumunda küllerinin İç Anadolu’ya kadar, yani 500 kilometreye kadar etkili olabileceğini açıklayan Prof. Dr. Kuşçu, “Mesela bu Santorini Volkanı’nın son 360 bin yıl içinde 12 defa patlamalı bir faaliyet gösterdiğini biliyoruz. Buradan basit bir istatistikle, yani her 30 bin yılda büyük bir patlama gerçekleşebilir. Minoan aktivitesi 3600 yıl önce gerçekleşmişti. Gördüğünüz gibi sadece Batı Anadolu değil, İç Anadolu’ya kadar bu küllere rastlanmış bulunuluyor. Volkanik faaliyet olması durumunda yakın çevre dediğimiz 30 kilometrelik alanda belki evet belli tür tehlikeler veya riskler söz konusu. Ama onun dışında da 500 kilometreye kadar varan bir çapta çeşitli tehlikeler söz konusu” ifadelerini kullandı.