İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana 10 binlerce masum Filistinliyi katlettiği Gazze’de ateşkesin yürürlüğe girmesi için geri sayım başlarken, Başbakan Binyamin Netanyahu’dan skandal bir açıklama geldi.
İsrail hükümeti, dün yaklaşık 8 saat süren bakanlar kurulu toplantısında Hamas ile yapılan ateşkes anlaşmasını onaylasa da, Netanyahu Gazze saldırılarının sürdürüleceği mesajını verdi.
İsrail Başbakanlık Ofisi’nden Netanyahu adına yapılan açıklamada, Hamas’ın ilk aşamada serbest bırakacağı 3 İsrailli esirin isimleri kendilerine ulaşmadan ateşkes yapılmayacağı belirtildi. Netanyahu’nun yaptığı açıklamada, “Serbest bırakılacak rehinelerin listesini alana kadar ateşkes olmayacak. İsrail anlaşmanın ihlal edilmesine müsamaha göstermeyecek” ifadelerini kullandı.
Netanyahu ayrıca, İsrail’in ABD desteğiyle gerekirse savaşı sürdürme hakkını saklı tuttuğunu söyledi. Gazze’deki ateşkesin ‘geçici’ olduğunu işaret eden Netanyahu, Biden ve Trump’ın Hamas’ın 2. aşamayı engellemesi halinde İsrail’e savaşı yenileme konusunda tam hak verdiğini iddia etti.
ATEŞKESİN DETAYLARI BELLİ OLDU
Ateşkes planına göre, Gazze’de ateşkesin 19 Ocak saat 08:30’da (TSİ 09:30) başlaması kararlaştırıldı. Haaretz gazetesinin haberine göre, ateşkesin devreye girmesiyle İsrail, Gazze’de hava kuvvetlerini gözlem faaliyetlerini askıya alarak bölgenin üzerindeki tüm uçuşları durduracak.
Anlaşmanın 42 günlük ilk aşamasında İsrail hava kuvvetleri, esirlerin serbest bırakıldığı günlerde 12 saat, diğer günlerde ise 10 saat süreyle Gazze üzerindeki faaliyelerini askıya alacak. İsrail hükümetinin anlaşmanın detaylarının da yer aldığı bakanlar kurulu kararına göre, anlaşmanın yürürlüğe girdiği ilk gün, esir takasının 16:00’dan (TSİ 17:00) sonra gerçekleşmesi bekleniyor.
Times of Israel’in haberinde, serbest bırakılacak 3 esirin Kızılhaç’a teslim edileceği, daha sonra İsrail’e nakledileceği, İsrail askeri sağlık ekibi tarafından karşılanacağı aktarıldı. İsrail Sağlık Bakanlığı’nın 6 hastaneyi İsrailli esirleri kabul etmek için hazırladığı bildirildi. İsrailli esirlerin teslim edilmesinin ardından, 90 kadar Filistinli esir de İsrail hapishanelerinden serbest bırakılacak.
İsrail güvenlik makamlarının, serbest kalan esirler için Filistinlilerin kutlama yapmasını önlemek için hazırlandığı belirtildi. Basında, İsrail’in daha önceki esir takası anlaşmalarında Filistinlilerin sevinç gösterilerinden rahatsız olduğu ve bunun önüne geçmek istediği aktarıldı. İsrail ordusu ve polisi, Kasım 2023’teki esir takasının ardından, işgal altındaki Doğu Kudüs ve İsrail’deki bölgelerde ikamet eden Filistinli esirlerin evlerine baskın düzenlemiş, karşılamak için bekleyenleri zorla dağıtmıştı.
ESİR TAKASI NASIL YAPILACAK?
İsrail hükümetinin bakanlar kurulu toplantısı sonrasında yayınladığı karara göre, anlaşma kapsamında 33 İsrailli esire karşılık 1167’si 7 Ekim 2023’ten sonra tutuklanan Gazze sakini Filistinli olmak üzere 1900’den fazla Filistinlinin serbest kalması bekleniyor. Anlaşmada Filistinli bazı esirlerin sınır dışı edilmesi şartı bulunuyor.
Öte yandan, İsrail, 7 Ekim’den bu yana gözaltında tutulan 19 yaşın altındaki tüm kadın ve çocukları da serbest bırakacak. İsrail bırakılan her bir İsrailli esir için 30 Filistinli esir, her bir asker ya da güvenlik gücü için ise 50 Filistinliyi serbest bırakacak.
Anlaşmanın ilk gününde 3, 7. gününde 4, bundan sonraki her hafta üç İsrailli esirin serbest kalması son haftadaysa 14 İsrailli esirin bırakılması planlanıyor.
Ateşkesin ilk aşamasının 16. gününde, 2. aşama için müzakereler başlayacak. İsrail’de başta Başbakan Binyamin Netanyahu olmak üzere üst düzey isimlerden gelen açıklamalar, 42 günlük birinci aşamanın ardından İsrail’in Gazze’ye yönelik yoğun saldırılarını sürdürebileceği endişesini doğuruyor.
735 FİLİSTİNLİNİN İSMİ YAYINLANDI
İsrail Adalet Bakanlığı, anlaşma kapsamında serbest bırakılacak Filistinli esirlerin 735’inin ismini yayınladı.
Serbest kalacak Filistinliler arasında Aksa Şehitleri Tugayı’nın liderlerinden Zekeriya Zübeydi, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) yöneticilerinden eski milletvekili Halide Cerrar gibi önde gelen isimler ve daha önce müebbet hapis cezasına çarptırılmış esirler de bulunuyor.
Bakanlık, esir takası kapsamında İsrail hapishanelerinden serbest bırakılacak 95 Filistinli esirin de isimlerini yayınlamıştı.
Gazze Şeridi’ndeki Esirler Enformasyon Ofisi’nden yapılan yazılı açıklamadaysa, Hamas’ın serbest bırakılacak esirlerin isim listesinin, her esir takası gününden bir gün önce yayınlanacağı bildirildi.
İSRAİL ORDUSU ÇEKİLMEYE BAŞLAYACAK
Anlaşmaya göre İsrail ordusu, Gazze Şeridi’nin güneyi ile kuzeyi arasındaki Netzarim Koridoru’ndaki kontrol noktalarını 22 Ocak’ta sökecek ve koridordan çekilecek. Anlaşmanın 7. gününde, toplam 7 İsrailli esirin serbest bırakılmasının ardından İsrail ordusu Gazze’den çekilmeye başlayacak ve kuzey Gazze sakinleri evlerine dönebilecek.
İsrail’in Philadelphi Koridoru’ndan tamamen çekilmesi ise anlaşma uygulamaya girdikten 50 gün sonra yani ikinci aşamada gerçekleşecek. Anlaşmaya göre, Gazze Şeridi’nin kuzeyine ulaşacak 50 yakıt kamyonu da dahil olmak üzere günde 600 kamyon insani yardım girecek.
Haaretz gazetesinin haberinde, halkın Gazze’nin kuzeyine dönüşüne izin verilmesine karşın bölgedeki evlerin neredeyse tamamının yıkılmış olması sebebiyle bu bölgede çadır ve karavan kentler kurulması için uluslararası yardım kuruluşlarının çalışma yürüteceği belirtildi.
Haberde yollar, okullar, hastaneler ve su, kanalizasyon ve elektrik altyapısının onarılacağı, bunun için Mısırlı şirketlerin girişine izin verileceği kaydedildi.