Suriye’de 29 Ocak’ta geçici cumhurbaşkanı ilan edilen Ahmed Eş-Şara, The Economist dergisine verdiği röportajda ülkenin geleceğine ilişkin önemli mesajlar verdi. El Kaide’nin eski Suriye lideri olarak bilinen ve Ebu Muhammed el-Golani kod adını kullanan Eş-Şara, demokratikleşme süreci, iç politika hedefleri ve dış ilişkiler konusunda çarpıcı açıklamalarda bulundu.
Eş-Şara, önümüzdeki beş yıl içinde devletin modern temeller üzerine yeniden inşa edileceğini belirterek, adalet ve istişareye dayalı bir yönetim anlayışı benimseyeceklerini söyledi. Ülkenin federal bir yapıya dönüşmesine karşı olduklarını vurgulayan geçici cumhurbaşkanı, Suriye’nin birliğinin korunacağını ifade etti.
Dış ilişkilerde Türkiye ile güçlü bağlar kurmayı hedeflediklerini belirten Eş-Şara, terör örgütü PKK’nın Suriye’de bir tehdit oluşturmasına izin vermeyeceklerini ve bu konuda Ankara’ya güvence verdiklerini dile getirdi.
Seçimlerin ertelenmesine ilişkin eleştirilere cevap veren Eş-Şara, güvenilir bir nüfus sayımı yapılmadan ve mülteciler geri dönmeden adil bir seçim düzenlenemeyeceğini savundu. Ülkenin yeniden inşa sürecinde yabancı askeri güçlerin varlığının sona ermesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Ahmed El Şara’nın açıklamaları şu şekilde:
“Öncelikle Suriye’nin 54 yıl boyunca eski rejim tarafından yönetildiğini unutmamak gerekiyor. Bu süreçte birçok felaket yaşadı. Birçok sektör neredeyse yok edildi. Çünkü rejim ülke için ekonomi inşasıyla değil zenginliklerimizi çalıp yasadışı yollarla ihraç ederek kendisi için para biriktirmekle ilgileniyordu.
Önümüzdeki beş yıldaki ilk aşama devleti yeni ve modern temeller üzerine baştan inşa etmek olacak. Adaleti ve istişareyi teşvik eden, toplumun tüm kesimlerinin yönetime katıldığı bir ülke olacağız. Eski rejim döneminde Suriye siyasette ve dış politikada son derece izoleydi. Rejimin Lübnan’a müdahalesi doğru değildi. Neticede rejim Lübnan’dan ayrılırken arkasında Hizbullah’ı bıraktı. Hizbullah’ın Lübnan’daki olumsuz yönetimi sonrası şiddet tırmandı ve topyekun savaşa dönüştü.
Rejim Ürdün’ü doğrudan uyuşturucu ihracatıyla hedef aldı. Irak’a ise gerek Saddam Hüseyin döneminde gerekse Amerikan işgalinden sonra uzun süre uzak kaldı ve hep sorun çıkardı. Türkiye’nin de eski rejimle ciddi problemleri vardı. Körfez ülkeleri ise İran’ın Suriye’deki varlığından olumsuz etkilendi. Avrupa ülkeleri de eski rejimin kendilerine mülteci göndermesinden olumsuz etkilendi. Rejim maddi kazanç için Avrupa ülkelerine insan kaçakçılığı yapıyor, insanları kasıtlı olarak yerinden ediyordu.
Suriye’de ciddi, hızlı ve etkili adımlar atmayı gerektiren birçok mesele var. En önemli adım ise ülke içindeki Suriye halkının birleşmesi. Bizim en büyük sermayemiz bu birliktelik ve bunu başardık. Şam’a savaşarak girmiş olsak da bu savaş merhamete ve bağışlayıcılığa dayanıyordu. Şam’a giriş tarzımız toplumsal barışı oluşturmakta önemli rol oynadı. Ekonomik rehabilitasyon üzerinde çalışıyoruz. Ülkedeki silahları kontrol etme konusunda güvenlikle ilgili zorluklar yaşasak da bu konuda epey aşama kaydettik. Sadece terör örgütü SDG kontrolündeki bölgede ve Kuzeydoğu Suriye’de PKK tarafından işgal edilen topraklarda sorun var. Onlarla da müzakere halindeyiz ve çatışma yaşanmadan çözüm bulmayı umuyoruz.”
SEÇİMLER NEDEN GECİKİYOR?
Eş-Şara, Suriye’de özgür ve adil seçimler için henüz uygun şartların oluşmadığını belirtti. Ülke nüfusunun önemli bir kısmının yurtdışına göç ettiğini, seçmen kayıtlarının güncellenmesi gerektiğini ve devlet kontrolünün henüz ülke geneline yayılmadığını söyledi. Ayrıca, 15 yıldır güvenilir bir nüfus sayımı yapılmadığını belirterek, gerçek anlamda bir seçim için en az üç ila dört yıl daha beklenmesi gerektiğini ifade etti.
DEMOKRASİ VE ŞERİAT TARTIŞMASI
Yeni anayasaya dair sorulara cevap veren Eş-Şara, anayasal sürecin devam ettiğini ve kararları hukukçuların belirleyeceğini söyledi. Mahkemelerin medeni kanun mu yoksa şeriat esaslarına göre mi yönetileceği konusunun henüz netleşmediğini belirten geçici cumhurbaşkanı, “Ben sadece uygulayıcıyım, karar hukukçuların” dedi.
KADINLARIN ROLÜ VE EKONOMİK REFORMLAR
Kadın hakları konusunda ise İslami yönetim anlayışına uygun bir model benimseneceğini dile getiren Eş-Şara, Suriyeli kadınların eğitim ve iş hayatına katılımını teşvik edeceklerini vurguladı. Aynı zamanda ekonomik rehabilitasyon sürecine öncelik vereceklerini ve ülkenin savaş sonrası yeniden inşası için uluslararası destek arayacaklarını belirtti.
TERÖR ÖRGÜTÜ PKK VE SDG KONUSU
Kuzeydoğu Suriye’de terör örgütü PKK’nın varlığının Suriye’nin egemenliği ve komşularıyla ilişkileri açısından büyük bir sorun olduğunu belirten Eş-Şara, bu konuda Türkiye’ye güvence verdiklerini söyledi. SDG ile yürütülen müzakerelerde bir anlaşmaya varmak istediklerini ancak henüz tüm detayların netleşmediğini ekledi. Bölgedeki Arap nüfusun da PKK’nın etkinliğinden rahatsız olduğunu vurgulayan Eş-Şara, federal bir sistemin Suriye için uygun olmadığını ve ülkenin toprak bütünlüğünü koruyacaklarını ifade etti.
ABD VE RUSYA İLE İLİŞKİLER
ABD’nin Suriye’den askerlerini çekmeyi planladığı yönündeki haberleri değerlendiren Eş-Şara, ülkesinde hiçbir yabancı askeri gücün izinsiz olarak bulunmaması gerektiğini belirtti. Rusya ile olan askeri ilişkileri de gözden geçireceklerini söyleyen geçici cumhurbaşkanı, egemen bir devlet olarak tüm askeri varlıkların ancak resmi anlaşmalar çerçevesinde ülkede bulunabileceğini dile getirdi.