ABD Başkanı Donald Trump, Avrupa Birliği’ni (AB) Amerikan şirketlerini hedef almakla suçlayarak özellikle Apple’ın 14 milyar euroluk vergi davasına sert eleştiriler yöneltti.
AB’NİN TAVIRLARINI “VERGİLENDİRME BİÇİMİ” OLARAK NİTELEDİ
Bu hafta Davos’taki Dünya Ekonomik Forumu’na video bağlantısıyla katılan ve yakın zamanda yeniden seçilen Trump; Apple, Google ve Meta gibi şirketlere karşı AB tarafından açılan davaların “bir tür vergilendirme” anlamına geldiğini söyledi. Trump, AB’nin Apple’a karşı vergi davasını kazandığını iddia ederek, “Pek çok kişi bunun güçlü bir dava olduğunu düşünmedi” dedi.
Avrupa Adalet Divanı, geçen yıl teknoloji devi Apple aleyhine 13 milyar euroluk vergi borcunu geri ödeme emri veren Avrupa Komisyonu’nun 2016 tarihli kararını onayladı.
HAKSIZ AVANTAJ…
İrlanda’nın Apple’a haksız bir avantaj sağladığı gerekçesiyle devlet yardımı yasalarını ihlal ettiği belirtildi. Apple, fonları geçen yıl İrlanda hazinesine aktardı ve bu durum, ülkenin vergi gelirlerini 2023’ün aynı dönemine kıyasla üçüncü çeyrekte 46,4 milyar euroya çıkararak 17,6 milyar euroluk bir artış sağladı.
Trump, konuşmasında, Avrupa’da Amerikan teknoloji şirketlerine karşı açılan çeşitli davalara ve bu davaların çoğunun para cezalarıyla sonuçlanmasına da değindi. Avrupa’daki çoğu ABD teknoloji şirketinin merkezi İrlanda’da bulunuyor ve İrlanda Veri Koruma Komisyonu (DPC), bu para cezalarının büyük bir kısmından sorumlu.
“Bu şirketler, hoşunuza gitsin ya da gitmesin, Amerikan şirketleridir” diyen Trump, “AB bunu yapmamalı. Bu, benim açımdan bir vergilendirme biçimidir. AB ile çok büyük şikayetlerimiz var” ifadelerini kullandı.
ÇATIŞMANIN BAŞLANGICI
Trump’ın bu açıklamaları, Trump ile AB arasında uzun zamandır beklenen büyük teknolojiye yönelik düzenlemelerle ilgili çatışmanın başlangıcını işaret ediyor. Apple, Google, Meta ve Trump’ın yakın dostu Elon Musk’ın sahibi olduğu X platformu, AB’deki birçok farklı soruşturmadan kaynaklanan milyarlarca euroluk para cezaları veya zorunlu satış emirleriyle karşı karşıya kalabilir.
DLA Piper’ın analizine göre, geçen yıl Avrupa’da GDPR (Genel Veri Koruma Tüzüğü) kurallarının ihlali nedeniyle 1,2 milyar euro ceza kesildi. İrlanda Veri Koruma Komisyonu (DPC), 2024 yılında LinkedIn’e 310 milyon euro ve Meta’ya 215 milyon euro ceza keserek, AB’deki toplam GDPR cezalarının yarısından fazlasını uyguladı.
AB’NİN DİJİTAL PİYASALAR YASASI: AMERİKAN ŞİRKETLERİNE REKOR CEZALAR
Trump’ın ABD teknoloji şirketleriyle olan ilişkisi karmaşık bir geçmişe sahip. Meta CEO’su Mark Zuckerberg ve Google ile halka açık çatışmalara giren Trump, Apple CEO’su Tim Cook ile daha yakın bir ilişki kurdu. Elon Musk, artık Trump’ın yakın çevresinin bir parçası olurken, diğer teknoloji yöneticileri de Trump’la ilişkilerini geliştirdi.
Musk, Amazon CEO’su Jeff Bezos ve Zuckerberg, Trump’ın Pazartesi günü yapılan yemin töreninde Trump ailesinin arkasında otururken görüldü. Alphabet’in kurucusu Sergey Brin ve Apple CEO’su Tim Cook da törende yer aldı.
2024 yılında, Google, AB’deki dördüncü hakimiyet kötüye kullanımı davasıyla karşı karşıya kaldı. Apple, müzik akış uygulamalarının kullanıcıları daha uygun fiyatlar hakkında bilgilendirmesini engellediği gerekçesiyle 1,8 milyar euro ceza aldı. Meta ise Facebook Marketplace hizmetini sosyal ağ ile ilişkilendirdiği için 798 milyon euro para cezasına çarptırıldı.
Bu üç şirket, AB’nin Dijital Piyasalar Yasası kapsamında devam eden soruşturmalarla da karşı karşıya. Bu yasa, ihlaller için küresel yıllık gelirin %10’una kadar para cezası kesme yetkisine sahip. Yasa, dünyanın en güçlü teknoloji platformları için —ki bunların tamamı Amerikan şirketleri— belirli kuralları ve yasakları ortaya koyuyor.